Sztuka polska dwudziestolecia międzywojennego

PONIŻSZA TREŚĆ POCHODZI Z MOICH PRYWATNYCH MATERIAŁÓW, JEST ZGODNA Z PROGRAMEM NAUCZANIA, NIE STANOWI NAUKOWEGO OPRACOWANIA WYBRANEGO TEMATU, A SYNTETYCZNĄ NOTATKĘ.

KIERUNKI I GRUPY ARTYSTYCZNE:
formizm, rytm, artes, koloryzm, konstruktywizm, grupa krakowska, twórcy niezrzeszeni

FORMIŚCI od 1917
początkowo nazywali się ekspresjonistami polskimi, od 1918 roku zmienili nazwę na formiści; wydawali czasopismo, mieli dwóch teoretyków: Stanisława Ignacego Witkiewicza i Leona Chwistka, inspirowali się przede wszystkim kubizmem, futuryzmem i polską sztuką ludową z Podhala.

Teoria i założenia:
Interesuje ich czym jest obraz, jaka jest jego forma, reszta to pretekst, najważniejsza jest forma.

Koncepcje teoretyczne:

• STREFIZM Chwistka - polega na dzieleniu obrazu na strefy geometryczne i barwne, każdą strefę stanowią inne formy
• ZASADA JEDNOŚCI W WIELOŚCI I NAPIĘĆ KIERUNKOWYCH Witkiewicza

Witkacy jest artystą poza kierunkami, "po prostu" Witkacy → Autoportret w rozbitym lustrze, Portret Edwardy Szmuglerówny z 1930 r., Portret Marii Nawrockiej, Portret Neny Stachurskiej

GRUPA RYTM 1922 - 32

tradycyjna sztuka dekoracyjna, nazwa pochodzi od walorów rytmicznych, stylizacja ze sztuki ludowej i prymitywnej.

KOLORYZM → KAPIŚCI (GRUPA KP) od 1917
Koloryzm to tendencja w malarstwie XVI wieku, gra barwna.

KP - Komitet Paryski
grupa malarzy, uczniów Józefa Pankiewicza - kapiści; szukają wysublimowanego koloru

Założenia:
brak tradycyjnej perspektywy, eksperymentowali z kolorem, brak doktryny.

GRUPA ARTES 1929 - 36
Przedstawiciele:

• Marek Włodarski (Henryk Streng) → Płyną po niebie

KONSTRUKTYWIZM 
inspirowany konstruktywizmem rosyjskim, Bauhausem i neoplastycyzmem; forma pełni ważną rolę. Nie pasujący odłam sztuki, lecz sztuka jako całość, mechanizacja środków pracy, ekonomiczne użycie materiału i uzależnienie od niego tworu.

KONSTRUKTYWIZM W POLSCE

• Grupa Blok od 1924 → Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Henryk Stażewski, Henryk Berlewi
• Grupa Praesens od 1926 → od Bloku różni się obecnością architektów → Szymon i Helena Syrkus, Bohdan Lachert, Józef Szanajca, Kobro, Stażewski, Strzemiński

W dziedzinie budownictwa propagowano uprzemysłowienie i standaryzację budownictwa w celu zapewnienia tanich, wygodnych mieszkań dla przeciętnie zarabiających - modernizm polski.

• Grupa A.R. (artyści rewolucyjni/rzeczywiści) od 1929 → walka z tradycjonalizmem, minimalizm środków wyrazu, pisma A.R. i Forma, przyczynili się do stworzenia międzynarodowej kolekcji sztuki współczesnej, czyli zbiorów łódzkiego muzeum.

Jedna z najbardziej aktywnych i radykalnych grup awangardy w Polsce okresu międzywojennego. Ugrupowanie skupiało artystów plastyków – byłych członków „Bloku” i „Praesensu” (Strzemiński, Kobro, Stażewski) i za namową Strzemińskiego poetów z kręgu „Zwrotnicy” (Julian Przyboś i Jan Brzękowski). Łączyły się tam poezja, plastyka i architektura. Głównym celem artystów rewolucyjnych było rozwijanie sztuki nowoczesnej, a następnie wprowadzanie opracowanych rozwiązań i zasad do rzeczywistości. Aktywność grupy „a.r.” polegała na pracy organizacyjnej, wystąpieniach oraz wydawaniu publikacji. Członkowie grupy propagowali idee nowej sztuki przede wszystkim za pomocą „Komunikatów" oraz serii wydawniczej „Biblioteka a.r.”.

UNIZM

od łac. unio - jedność, doktryna artystyczna Strzemińskiego → jak najmniej kontrastu, jedność formy i koloru, kompozycja fakturalna, nie ma głębi ani dynamiki.

GRUPA KRAKOWSKA 

nazwy po raz pierwszy użyto w 1933 roku na wystawie we Lwowie, ale artyści byli związani z Krakowem; stworzyli teatr krikot - teatr podziemny, który działał dekoracjami i kostiumem.

Przedstawiciele:

• Sasza Blonder
• Tadeusz Kantor
• Maria Jozewa → Godziny
• Józef Jozewa
• Leopold Lewidi
• Jonasz Stern
• Henryk Wiański

ARTYŚCI NIEZRZESZENI

• Józef Tadeusz Makowski → Szewc
• Wojciech Kossak → Piłsudski na kasztance